Khám phá ngôi chùa cổ cùng hệ thống chùa Khmer ở Nam Bộ
chùa khléang , còn được gọi là Kh'leang hay Khleng, là một ngôi chùa cổ nằm trong hệ thống chùa Khmer ở Nam Bộ. Được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia, chùa Khléang nằm ở số 53 đường Tôn Đức Thắng, phường 6, thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng.
Nguồn gốc của Chùa Khléang
Theo tài liệu còn lưu trữ tại chùa Kh'leang, vào đầu thế kỷ 16, từ kinh đô Lô-véc, vua của nước Chân Lạp là Ang Chăn đã tổ chức một chuyến đi kinh lý qua các lãnh địa xa xôi ở vùng hạ lưu sông Hậu. Khi vua đến thăm Srok Kh'leang (tức tỉnh Sóc Trăng ngày nay) mà không thấy có ngôi chùa thờ Phật nào, ngài đã ra lệnh cho viên quan coi quản đất đó là Tác xây dựng một ngôi chùa để dân chúng có nơi hành đạo.
Chính điện
Vâng lệnh vua ban, ông Tác đã tổ chức một cuộc họp để gọi góp công, góp sức xây dựng ngôi chùa thờ Phật. Sau khi bàn bạc, chùa Khléang được khởi công xây dựng vào ngày 16 tháng 12 Phật Lịch 2076 (tức vào năm 1532 dương lịch).
Sau khi công trình hoàn thành, ông Tác tiếp tục tổ chức hội nghị để chọn nhà sư trụ trì của chùa. Nhà sư Thạch Sóc, người đã 40 năm tu tại chùa Luông Bassac thuộc tỉnh Sóc Trăng, được chọn làm Trụ trì và kiêm luôn chức vụ Mê Kôn (chức vụ đứng đầu hội sư sãi của một vùng).
Kiến trúc độc đáo của Chùa Khléang
Toàn bộ các công trình của chùa Khléang toạ lạc trong một viên đất rộng 3.825 m² được trang trí với những hoa văn, họa tiết và màu sắc rực rỡ, mang phong cách Khmer đặc trưng. Trong khuôn viên chùa, ta có thể tìm thấy những công trình nổi bật như:
-
Cổng chính: Ở đường Tôn Đức Thắng (hướng Đông) với các tượng vũ nữ Kẽn naarr dang tay chống mái và ba tháp nhỏ trên mái. Ngoài ra, chùa còn có một cổng phụ ở đường Nguyễn Chí Thanh.
-
Chính điện: Được xây dựng theo hướng Đông - Tây và nằm ở vị trí trung tâm với diện tích gần 200 m². Bề mặt cao hơn mặt đất gần 2 m, gồm ba cấp với vòng rào xây bằng gạch. Bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc đều có cửa ra vào. Bộ mái chính điện được xây dựng theo thể thức ba cấp, và mỗi cấp lại có 3 nếp. Trên các đầu cột ở hành lang bao quanh chính điện có các tượng Krud dang tay chống đỡ. Ngoài ra, trong khu vực chính điện còn có trang trí các tượng thần Teahu và tượng chằn (Yeak).
-
Các công trình khác: Trong khuôn viên chùa còn có sala, hội trường, nhà của trụ trì, nhà của các sư sãi, các tháp chứa tro cốt, lò thiêu, v.v...
Từ khoảng 1916 (hoặc 1918) cho đến nay, chùa đã trải qua nhiều giai đoạn trùng tu, gần đây nhất là vào năm 1994. Trong năm này, Trường Bổ túc văn hóa Trung cấp PaLi Nam Bộ đã được đặt trong khuôn viên chùa.
Thờ cúng tại Chùa Khléang
Tương tự như các ngôi chùa khác thuộc hệ phái Phật giáo Nam tông Khmer, Chùa Khléang chỉ thờ duy nhất là Phật Thích Ca. Trên tường chùa, ta có thể thấy bức bích họa mô tả cuộc đời vị Phật từ khi sinh ra cho đến khi đắc đạo.
Trong số 45 tượng Phật Thích Ca ở đây, có một tượng cao 6,8 m, với phần thân tượng cao 2,7m, ngồi trên tòa sen lộng lẫy, được bao quanh bởi hoa lá và cây trái. Sau lưng pho tượng này, có một tấm bia khắc chữ Khmer ghi: "Đại đức Liêu Đuông, đời truyền thừa thứ 17, trụ trì chùa từ năm 1893 đến năm 1928, đã tạo tượng đức Phật vào năm Phật lịch 2460 với sự cúng dường của gia đình ông Lum Sun".
Ngoài các lễ hội tôn giáo, Chùa Khléang còn tổ chức các lễ truyền thống của dân tộc Khmer, như lễ Chol Chnam Thmay (lễ vào năm mới), lễ Dolta (lễ cúng ông bà), lễ cúng trăng vào ngày 15-10 âm lịch và tổ chức đua ghe ngo...
Chú thích: Tháp chứa di cốt của một vị sư từng làm trụ trì chùa
Chùa Khléang là một di tích nghệ thuật độc đáo trong lòng thành phố Sóc Trăng và là một địa điểm tuyệt vời để khám phá di sản văn hóa của dân tộc Khmer. Hãy dành chút thời gian để khám phá ngôi chùa này và tìm hiểu thêm về lịch sử và văn hóa của tỉnh Sóc Trăng.
