Hình ảnh: Cổng vào chùa Phụng Sơn
Chùa Phụng Sơn, được biết đến với tên gọi chùa gò , nằm tại số 1408 Đường 3 tháng 2, phường 2, quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Đây là một ngôi chùa cổ được xếp hạng là "Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia" từ ngày 16 tháng 11 năm 1988.
Nguồn gốc
Chùa Phụng Sơn được thiền sư Liễu Thông tạo lập vào đầu thế kỷ 19, dưới triều vua Gia Long. Ngôi chùa này được xây dựng trên nền của một ngôi chùa Chân Lạp cổ, giống như các chùa Giác Lâm và chùa Cây Mai. Nằm trên một đồi nhỏ bao quanh là ao Bàu Chuông có trồng sen.
Theo truyền thuyết, khi thiền sư Liễu Thông đi vân du vào phủ Gia Định, ông nhìn thấy nơi này yên bình và thích hợp cho việc tu hành nên đã xây dựng một am tranh tại đây. Người dân quanh vùng bắt đầu gọi nơi này là "chùa Gò". Một ngày nọ, một con chim phụng đậu trên cây ngô đồng trước am và kêu lên. Thiền sư cho rằng đó là điềm lành, vì vậy đặt tên chùa là "Phụng Sơn Tự", có nghĩa là "chùa trên núi có chim công".
Kiến trúc
Hình ảnh: Đài Quan Âm tại Chùa Phụng Sơn
Năm 1904, am lá của chùa được xây cất lại. Từ đó đến nay, chùa đã trải qua hai lần trùng tu lớn, vào thời hòa thượng Huệ Minh trụ trì (1904-1915) và năm 1960. Năm 1963, hòa thượng Thích Phước Quang cho xây lại cổng tam quan theo kiểu do kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng vẽ.
Mặc dù đã trùng tu lại vài lần, chùa vẫn giữ nguyên kiểu kiến trúc cổ với bộ khung gỗ và mái ngói âm dương. Chùa Phụng Sơn có kiểu kiến trúc chữ "quốc" (chữ Hán), dài trên 40 m, rộng gần 20 m, có hàng hiên chạy quanh bốn phía. Bên trong chùa chia ra thành hai khu rõ rệt, phía trước là chính điện, cách một sân lộ thiên, phía sau là nhà giảng.
Hai bên sân lộ thiên có đông lang và tây lang, nối liền hai nơi này. Sân lộ thiên có hòn non bộ, tượng Quan Âm và cây cảnh, tạo nên không gian thoáng đãng, sáng sủa cho chùa. Trong chính điện, các cột đều làm bằng gỗ tốt, đã trở nên đen bóng sau nhiều năm. Chùa thờ theo kiểu "tiền Phật, hậu Tổ". Điện Phật có nhiều tượng Phật xưa bằng gỗ, thiếp vàng chạm trổ mỹ thuật. Tổng cộng, chùa có khoảng 40 pho tượng thờ. Nhiều tượng thờ được tạo tác bởi nhóm thợ từ Sa Đéc, mời đến chùa bởi hòa thượng Huệ Minh vào đầu thế kỷ 20. Đáng chú ý là bộ Di Đà Tam Tôn, bộ Ngũ Hiền thượng kỳ thú, pho tượng Phật bằng đá, tượng Tiêu Diện, và nhiều tượng thờ khác.
Di tích
Chùa Gò là một di tích khảo cổ học quan trọng. Tài liệu của Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh cho biết rằng vào các năm 1988 và 1991, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những mặt người bằng đất nung và đồ gốm thuộc văn hóa Óc Eo tại đây. Một tượng Phật bằng đồng theo phong cách Thái Lan cũng đã được khám phá tại đây.
Năm 1909, nhà sư Huệ Minh đã đem giống mai từ chùa Cây Mai về trồng tại chùa Phụng Sơn. Đây là giống mai quý hiếm, được nhiều nhà thơ thuộc nhóm "Bạch Mai thi xã" ca ngợi. Đến nay, chỉ còn lại một cây mai già ở bên hông chùa.
Giá trị
Chùa Phụng Sơn là một trong những ngôi chùa cổ, mang nét văn hóa và tín ngưỡng dân gian rất sâu sắc. Lăng mộ Linh Sơn Thánh Mẫu và miếu Ông Tà trong khuôn viên chùa là biểu hiện của sự phổ biến tín ngưỡng và văn hóa cư dân địa phương. Chùa Phụng Sơn cũng mang lại giá trị văn hóa - nghệ thuật đa dạng, là một điểm đến đáng chú ý trong dòng phát triển của văn hóa Phật giáo tại Nam Bộ.
Chú thích: 
Hình ảnh: Chùa Phụng Sơn
Hình ảnh: Sân lộ thiên bên trong chùa Phụng Sơn
Liên kết ngoài:
