Vạn Thủy Tú - Nguồn: annamrestaurant.vn
Vạn Thủy Tú là ngôi vạn tọa nằm trên đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Đây là nơi thờ thần Nam Hải tức Cá Ông, theo tín ngưỡng của ngư dân vùng biển. Với kiến trúc độc đáo và những tín ngưỡng cổ xưa, Vạn Thủy Tú đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách.
Kiến trúc độc đáo
Các vạn thường được xây dựng ngay sát bờ biển của các làng chài. Vạn Thủy Tú cũng không ngoại lệ, với chính điện, nhà thờ Tiền Hiền, Võ Ca được bố trí theo hình chữ Tam, mặt chính quay về hướng Đông. Dù bờ biển đã dời ra xa hơn 100m so với khi vạn mới xây dựng, nhưng Vạn Thủy Tú vẫn giữ được sức hút của mình.
Vạn Thủy Tú còn là một trong những vạn cổ xưa nhất của nghề biển ở Bình Thuận. Bên trong, bạn có thể tìm thấy nhiều di sản văn hóa Hán-Nôm liên quan đến nghề biển, thể hiện trong nội dung thờ phụng ở các khám thờ, tượng thờ, hoành phi, liên đối và trên văn khắc của đại hồng chung.
Tục thờ Cá Ông
Tục thờ Cá Ông là tín ngưỡng của người Chăm xưa kia. Tuy nhiên, tại Bình Thuận, tục thờ Cá Ông đã bị bản địa hóa và trở thành tín ngưỡng của riêng người Việt và người Hoa sinh sống tại địa phương. Hình ảnh bộ cốt cá voi khổng lồ trong dinh vạn thủy tú cũng là một điểm đặc trưng không thể bỏ qua.
Sắc phong của các vị vua
Vạn Thủy Tú còn được biết đến là một trong những di tích cổ có số lượng lớn sắc phong của các vị Vua Triều Nguyễn ban tặng. Trong quá trình chiến đấu với nghĩa quân Tây Sơn, các tướng lĩnh nhà Nguyễn đã nhiều lần được cá voi cứu nạn trên biển. Có tổng cộng 24 sắc phong của các đời vua từ Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Duy Tân, Khải Định. Đáng chú ý, Vua Thiệu Trị còn ban tặng 10 sắc Thần, điều hiếm thấy so với các di tích khác.
Thờ Cá Ông và đặc trưng của Vạn Thủy Tú
Vạn Thủy Tú không chỉ là nơi để thờ Cá Ông, vị thần thường cứu giúp ngư dân mỗi khi gặp nạn trên biển, mà còn là biểu tượng của sự kính yêu và tôn trọng của ngư dân đối với vị Thủy Thần này. Vạn Thủy Tú còn có một khu vực dùng để mai táng cá Ông khi chúng "lụy" (chết) và dạt vào bờ. Ba năm sau khi mai táng, cốt xương mới được nhập tẩm. Phong tục này cho thấy mối quan hệ gần gũi, tình cảm của ngư dân với cá Ông.
Từ xưa đến nay, Vạn Thủy Tú đã chứa gần 100 bộ xương cá voi và nhiều loài khác cùng họ. Một nửa trong số đó có niên đại từ 100 - 150 năm, trong đó có những bộ xương to lớn được thờ phụng tôn nghiêm. Vạn Thủy Tú đã được Nhà nước Việt Nam xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 1996.
Tham khảo: Đình Vạn Thủy Tú
