Cơm lam là một món ăn truyền thống được tạo ra từ gạo (thường là gạo nếp) và một số nguyên liệu khác, được đựng trong ống tre và nướng chín trên lửa. Món cơm này được xem là biểu tượng của các dân tộc vùng Tây Bắc Việt Nam, Tây Nguyên, Đông Bắc Việt Nam, cũng như một số dân tộc tại Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar và Trung Quốc.
Từ nguyên
Cơm lam được gọi bằng nhiều tên khác nhau trong các quốc gia Đông Nam Á. Ở Khmer, nó được gọi là "Kralan" hoặc "Khao lam", trong tiếng Miến Điện là "Paung din" hoặc "kaukhnyin kyidauk", trong tiếng Trung gọi là "trúc đỗng phạn", và ở Indonesia và Malaysia được gọi là "Lemang".
Nguyên liệu, quy trình thực hiện và tên gọi
Để làm cơm lam, đầu tiên chúng ta cần chọn những ống tre tươi không quá non hoặc quá già. Gạo nếp sau khi được vo sạch, sẽ được ngâm nước khoảng 5 đến 6 giờ, sau đó được đổ vào ống tre. Lá chuối hoặc lá dong được dùng để đậy kín miệng ống tre, sau đó cơm lam sẽ được nướng trên lửa. Khi cơm chín, lớp vỏ bên ngoài sẽ được chẻ để lộ ra lớp cật cháy ngoài cùng, và khi ăn, bạn chỉ cần bóc vỏ cật và thưởng thức món cơm ngon lành.
Dùng trong quân đội
Món cơm lam còn được sử dụng trong quân đội. Trong cuốn sách "Hổ trướng khu cơ", tác giả Đào Duy Từ đã ghi lại rằng trong quân lương hành quân, một phương thức nấu cơm cổ truyền là làm cơm dưới dạng cơm lam. Bằng cách đựng cơm trong ống tre, cho thêm nước và nướng trực tiếp trên lưng ngựa với một bó đuốc, binh lính có thể đáp ứng nhu cầu cơm trong quân đội.
Cơm lam không chỉ là một món ăn truyền thống đặc biệt, mà còn là biểu tượng của văn hóa và ẩm thực Đông Nam Á. Hương vị độc đáo và quy trình nấu ấm cúng đã thu hút sự quan tâm của nhiều du khách khi ghé thăm các quốc gia trong khu vực. Nếu bạn có cơ hội, hãy thử một lần thưởng thức cơm lam để trải nghiệm một phần nền văn hóa đặc sắc này.
